آرژانتین در سوگ مرسدس سوسا

 مرسدس سوسا بیش از آنچه که به عنوان یک خواننده ملی آرژانتین شناخته شده باشد، سمبل هنری انقلابیونی بوده است که همواره نگاه به دستاوردهای آرمان گرایانه ملت‌های آمریکای لاتین داشته‌اند. در آمریکای لاتین هنر و ادبیات همواره با سیاست و انقلابی‌گری درهم آمیخته است، ویکتور خارا در عرصه هنر، فریدا در نقاشی، مارکز در ادبیات نام‌هایی هستند که کم و بیش برای ما ایرانی‌ها آشناست. سوسا متولد ۹ ژوئیه ۱۹۳۵ بود که در سنین نوجوانی به عنوان خواننده مطرح شد وخیلی زود توانست جای خود را در عالم هنر آرژانتین بیابد. در سنین جوانی به گرایش‌های سیاسی چپ پرداخت که تا آخر عمر خود به آنها وفادار ماند. تنها انقلابی‌گری نبود که از او چهره‌ای سرشناس در هنر پدید آورد، عامل دیگر شهرت او، تلاشش برای زنده کردن هنر موسیقی ملی کشورش بوده است.
او در سال ۱۹۷۹ هنگامی که مشغول اجرای یک کنسرت بود، روی سن توسط ماموران نظامی آرژانتین بازداشت شد و همراه با همه اعضای کنسرت و حتی شنوندگان روانه زندان شد. مدتی بعد با فشار افکار عمومی دنیا سوسا آزاد شد ولی به خاطر ممنوعیت فعالیت هنری در کشور زادگاهش به تبعیدی خود خواسته در اروپا تن داد.
اما سه سال بعد، درست چند ماه پیش از آن که نظام دیکتاتوری آرژانتین در جریان جنگ فالکلند سقوط کند، او به کشورش بازگشت و فعالیت هنری خود را از سر گرفت.
سوسا در طول زندگی خود ۴۰ آلبوم بیرون داد، سه بار نامزد جایزه گرمی شد، در آمریکا و اروپا بارها کنسرت داد، سفیر حسن نیت سازمان ملل متحد، یونیسف و یونسکو بود و با خوانندگان سرشناسی از جمله جان باوئز، پاواراتی، استینگ و بالاخره شکیرا کنسرت های مشترک اجرا کرد.
  از شکیرا نقل قول کرده‌اند: «سوسا بزرگترین صدا و بزرگترین قلب را برای درک رنج مردم داشت. او صدای برادرانش در روی کره خاکی بود که پرچم موسیقی رنج و عدالت را برافراشتند.”
او در آرژانتین به «voice of the voiceless ones» یا صدای اکثریت خاموش و به خاطر موهای بلند شبق و مشکی‌اش به La Negra شهرت داشت.
او روز یکشنبه ۴ اکتبر امسال ۲۰۰۹ در آرژانتین در گذشت و جسد او در ساختمان کنگره ملی آرژانتین برای ادای احترام علاقمندان به نمایش درآمد و نهایتا به خاک سپرده شد.
مرسدس سوسا دو بار ازدواج کرد که از شوهر اولش یک پسر به یادگار دارد.

سپاس از زندگی

مرسدس با اجرای ترانه‌ای از ویولتا پارا، تحت عنوان «سپاس زندگی»  ”Gracias a la vida ”  به شهرت جهانی دست یافت. ترانه مزبور ساخته ویولتا پارا، خواننده ،آهنگساز ، ترانه‌سرا و دوست و هم‌رزم «ویکتور خارا» مبارز شیلیایی بود که در سال ۱۹۶۸ دست به خودکشی زد. این ترانه پس از مرگ ویولتا به سرود « چپ گرایان دنیا» تبدیل شد که خوانندگانی چون مرسدس سوسا و «جون بایز» آمریکایی در دهه ۱۹۷۰ آنرا بازخوانی کردند که بخصوص اجرای جدید آن  توسط مرسدس، ارزش مجدد و معروفیتی جهانی به این ترانه‌ی زیبا داد.

   سپاس بر تو

              ای زندگی

برای تمام آنچه به من بخشیدی
به من دو چشم دادی
که بگشایم و ببینم
سیاه را از سفید تمیز دهم
و آسمان و ستاره‌ها را
و انبوه آدمیان و آنان که دوستشان دارم

        سپاس بر تو

                    ای زندگی

برای تمام آن‌چه به من بخشیدی
به من گوش دادی برای شنیدن شب و روز
 و آواز قناری و سوت کارخانه و عوعو سگ‌ها
و چک چک باران و صدای عشق‌هایم

   سپاس بر تو

                   ای زندگی

برای تمام آنچه به من بخشیدی
به گلویم  کلمات و  بر زبانم سخن آموختی
که بگویم مادر رفیق برادر

  سپاس بر تو

                ای زندگی

برای تمام آنچه به من بخشیدی
به پاهایم توان درنوردیدن دادی
تا به کوه ها و دشتها
خیابان و خانه‌ها به دیدار مردمان روم

  سپاس بر تو

               ای زندگی

برای تمام آنچه به من‌ بخشیدی
و قلبی که چون طبل می‌تپد
وقتی میوه‌های تلاش بشر را می‌بینم
یا به عمق چشمان آنان‌که که دوست‌شان دارم
خیره می‌نگرم

  سپاس بر تو

                 ای زندگی

برای تمام آنچه به من بخشیدی
تو به من خنده و گریه بخشیدی
که نوا های غم و شادی را بسرایم
تا با تو هم نوایی کرده باشم
و با دیگرانی که نواهای ترا ساز می‌کنند

         سپاس بر تو

                 ای زندگی

                برای تمام آنچه به من بخشیدی

+++

دانلود فایل صوتی ترانه [سپاس از زندگی] با صدای مرسدس سوسا


 منابع: [پانزدهم مهر] + [دنیای ما] + [از میان ریگ‌ها و الماس‌ها]