سیاورشن

فرهنگ و هنر هرمزگان

سیاورشن

فرهنگ و هنر هرمزگان

کارگاه عود سازی استاد اشعری

 

خشک سیم و خشک چوب و خشک پوست              از کجـــا می آیــد این آوای دوســت ؟

جزیره قشم. بازار فردوسی . کارگاه عود(بربط) سازی اشعری ........ اینجا بهترین کارگاه عود سازی ایران است.یک عود عراقی را درکنار عودی که در همین کارگاه ساخته شده گذاشته ایم و آنها را با هم مقایسه می کنیم . و حاصلش احساس غروری است که به آدم دست می دهد از اینکه ایرانیست.و در کنار کسی ایستاده که امروز هنرش مرزها را هم درنوردیده است : محمد رفیع اشعری.

عودهای ساخت او امروز حتی در بازار اروپا هم مشتری دارد . سوئد، فرانسه،آلمان،سوئیس و حتی کشورهای عربی مثل امارات .

                                                    

اولین و آخرین عود استاد اشعری

   (  استاد اشعری عودی که در زمان خردسالی ساخته را ترجیح می دهد؟ )

 او علاوه بر نوازندگی و ساخت ساز در زمیته ثبت ملودی ها و ترانه های محلی هم تلاش می کند و چند سالی است که ملودی های محلی را به نت در می آورد تا از گزند فراموشی در امان بمانند . کاش دیگرانی که چنین توانایی را دارند هم مثل او کمر همت می بستند.

حرفهای او را  بخوانید

 بیست سال است که کار ساختن عود را شروع کرده ام . در ابتدا سختی های زیادی پیش رویم بود . متاسفانه کسی نبود که مرا راهنمایی کند و مجبور بودم به تنهایی مسائلی که برایم پیش می آمد حل کنم. تنها یار من در این راه مطالعه کردن بود .

 همانطور که می دانید چند سالی است که سعی در نت نویسی آثار و ملودی های محلی را شروع کرده ام . چون اعتقاد دارم موسیقی محلی ما گنج بزرگی است که نباید آنرا به راحتی از دست بدهیم. البته ملاک من قدمت آثار نیست . مثلا یکی از کارهای ناصر (عبدالهی) را هم که بسیار دوست دارم نت نویسی کرده ام. آهنگ ترانه گنوغ( دیوانه) . این کار به نظر من حال و هوای محلی دارد ریتم آن دهل و کسر بندری است . و جالب اینجاست که بیش از شصت در صد فرم های نتی در این آهنگ به کار گرفته شده اند. خب این کار را ناصر سالها پیش و به طور حسی اجرا کرده بود حیفم آمد که آنرا ثبت نکنم . چون احتمال دارد در آینده جور دیگری اجرا شود. / استاد عود را برمی دارد و این آهنگ را برایمان می نوازد و اینقدر زیبا، که فکر می کنم بهتر است اگر قرار باشد ناصر این ترانه را اجرا کند بهتر است عود هم در آن نقش داشته باشد/ و البته تاکید من بیشتر روی نوشتن آهنگ های سنگین و با ریتم کند می باشد چون هنوز فرم مضرابی آن را نوازندگان به شکل ثابتی در ذهن ندارند.

اولین و جدیدترین

 آهنگ های ما (هرمزگان)برخلاف تفکر دیگران و خودمان بیش از آن چیزی که به موسیقی عربی نزدیک باشد ایرانی است. ولی متاسفانه ما چون موسیقی را علمی دنبال نکرده ایم نتوانسته ایم آنرا درک کنیم.حتی یک بار من در روزنامه صبح ساحل خواندم که نوشته بود موسیقی قشم عربی است. امروز اگر نویسنده آن مطلب اینجا بود من به او ثابت می کردم که اینگونه نیست . کسی که موسیقی محلی کار می کند و یا در زمینه موسیقی محلی مطلب می نویسد باید آشنایی کوچکی با دستگاه های ایرانی داشته باشد .

 در تکیه زدن و استفاده از نت های زینت ضعیف هستیم و نقطه قوت نوازندگان ما مضراب ریز و مچ قوی است که به خاطر نواختن به همراه دهل و کسر بندری این ورزیدگی را پیدا می کند . چون نواختن به همراه این ریتم بسیار سخت می باشد و حتی گاهی احساس می کنی دستت از کار افتاده است . باید نوازنده همراه ریتم بیاید ولی اگر به همراه عود یک گیتار باس یک گیتار الکتریک هم باشد دیگر این فضا های خالی پر می شود و یکنواختی از بین می رود . مثل کاری که محمد روهنده و مرشد میر رستمی کرده بودند . عود در کنار کیبورد و ریتم بندری که بسار زیبا از کار در آمده بود .کسانی هستند که در این زمینه کار می کنند ولی تک روی فایده ای ندارد همه باید با هم باشیم .

 هنر نوازنده در تک نوازی مشخص می شود . نوازنده ای که به علم موسیقی آشنایی نداشته باشد موفق نمی شود . آشنایی همراه با تمرین. او باید سبک و سیاق خود را مشخص کند و پس از آن به دنبال یک نوآوری باشد ،نه اینکه فقط تقلید از نوازندگان برزگ را مد نظر داشته باشد .نوازندگان با استعداد ما باید به دنبال سبک باشند.

 در زمینه عود سازی من خودم اگر ببینم یکی مثل آقای شجاعی که خیلی از من جوانتر است چیزی دارد که من در کارم نیست از او استفاده می کنم. و از آنطرف چیزی را که خودم بلدم به شاگردانم و کسانی که علاقه دارند یاد می دهم . ولی متاسفانه من چنین امکانی نداشتم . بارها به دیگر شهرها سفر کردم تا چیزی از دیگر اساتید یاد بگیرم ولی دیدم که آنها حتی ابزارشان را از هم پنهان می کنند . خب می بینید که من با چه مشکلاتی رو به رو بوده ام .

 امروزه علاوه بر عراق و مصر که عودهای خوبی تولید می کنند . ترکیه هم پیشرفت خوبی در این زمینه پیدا کرده است و حتی از نظر تکنیک و علمی بودن کار از عربها سر تر هستند ولی خب ما چون بیشتر گرایش به صداهای بم داریم عودهای ساخت مصر و عراق را بیشتر می پسندیم . عودهای ساخت این کارگاه را هم ما در عین علمی ساخته شدن با صداهای بم و عمق بیشتر می سازیم تا هم با روحیات نوازندگان ایرانی سازگاری داشته باشد هم از نظر تکنیکی و علمی پر بار باشد.

کارگاه عود سازی استاد اشعری

( کارگاه عود سازی استاد اشعری)

 برنامه های زیادی را برای آینده دارم که اگر مشکلات اجازه دهند آنها را عملی می کنم . تولید عود با بسته بندی مناسب که تا به حال در دنیا سابقه نداشته است . تهیه یک شناسنامه برای هر عود....تهیه عود های آموزشی با قیمت خوب و کیفیت مناسب و ...

مصلح مسلح به سلاح عشق

  دو سروده از ابراهیم منصفی ( نیمای جنوب) و علی رضایی شریف که آنها را تقدیم می کنم به دوستان مسیحی ام. امیدوارم در کنار لذت بردن از این سروده ها اندکی هم با فرهنگ و هنر هرمزگان آشنا تر شوید.

   اعترافرامی

   درد مسیح را به یاد آوردم .           

  درد کوبش میخ و مسمار                                               

   بر استخوان                                                                                  

   درد فرو ریزش خار  

   به هیئت تاجی بر سر   

   تا شاه شاهان رنج بشری را

   بگناه عشق و آزادی          بر صلیب سر نوشتی پر شکوه و جاودانه

   باجانیان ودزدان              همسنگ و همگنانه کنند  

     هیهات از این جهالت شرم انگیز

                                                          هیهات!

               ***

   درد مسیح را به پندار آوردم 

   تا از رنج مویه های بی حاصل

   جسم و جان خویش                        ساکت شوم.

   سیمای معصوم و ساده ی

   جوانی از " نازاریا "ی تاریخ

    روغن و رنگ و تخیل        بر کتیبه ئی چوبین 

    چشمانی که از ژرفایی مقدس               هستی و جهان را

    به دریغا دریغی تلخ                 نظاره می کند

    و دهانی معطر و نیمگشاده

    که از بشارت رستگاری       لب پر می زند               

    آه         که انسان را        

   از نا آدمی های سخیف همنوعان خویش

   چه مصیبتی        مقدر است!

    من اما مسیح نیستم که

    بل یکی آدمیزاده ای

   سر به خویش و نادان و مبهوت           از اینهمه عذاب  بی بدیل

    بیزار و بیگانه

    از میخ و تازیانه و خار

                         ***

    پشت پیشانیم         درد             بیداد می کند

    پشت پیشانیم

    خالی از مرهم عشق

    پشت پیشانیم

   جلجتای هزاران مسیح است.

                                                                                       " ابراهیم منصفی "  ۲۴/۹ /۷۵

                                                         با  الهام از پاسیونسن ماتیو اثر باخ و طرح مسیح بر چوب ماندگار قرن ۱۶ میلادی    .......................................................................................................................

 

        باریکه                              شریف

    زیبا ترین ترانه                                                                         

     در نام تو           نهفته است                                              

    جاودانه ترین مسیر                                                        

     مسیر گام های شتابان توست                                  

     باریکه ای که انسان را       

     به سوی خدا ره می نماید                                           

    ــ تسخیر لذتهای حقیر انسانی به جادوی عشق     

    زیباترین ترانه در نام تو نهفته است

    آی نغمه زیبای من ، مسیح ، مسیح،

    مصلح مسلح به سلاح عشق                                               

                         در نبرد طوفانی انسان و سرنوشت 

   جنگ افزارت را به من بسپار             تا گام در گام تو

                                             رهپیمای قله های ابدیت باشم.

    مسیح،مسیح نغمه ی زیبای من          در نجواهای شبانه

    ای نام تو         ناجی نجابت

    امید به معجزه ات می توان بست آیا؟

    تا توان چون تو بودن را در خویش             به تکاپوئی بیهوده

                                                                         ننشسته باشم.

 

                                                                                      "علی رضایی شریف"


اکتاویو سپاس

علی رضایی شریف اولین بار با کتاب کوچئون چیچکا خود را به ادبیات استان شناساند . کوچئون چیچکا مجموعه ای بود از بومی سروده های شریف به گویش بندری که مورد استقبال جوانان هرمزگان قرار گرفت و پس از مدتی نسخه های آن در بازار کتاب نایاب شد . شریف پس از آن یک کتاب دیگر به گویش بندری به نام " چشدل بنک سیهر" و نیز دو کتاب به زبان فارسی و به نامهای " آئینه در مشت" و" جام پدرام " را روانه بازار کرد . اکتاویو سپاس سروده ای منتشر نشده از شریف  در رثای اکتاویو پاز شاعر فقید مکزیکی است .

اکتاویو سپاس    علی رضایی شریف

           هی پاز ! پاز ! پاز                                   

            گیتار جانم را

            ساز نهانم را

            به چیرگی بنواز

                          هی پاز ! پاز ! پاز !

                           برخیز وترانه بساز

                           مگذار و مرو ما را

                           ای مرشد بس والا

                                                   هی پاز ! پاز ! پاز!

                                  

                                   سحر کلام تو سری نهان دارد

                                   پا بر زمین وپی در آسمان دارد

                          

                                   بس چیزها را من آموختم از تو

                                    گفتی چو خوانی شعر بشنو ولی باچشم

                                    بنگر ولی با گوش

                                    وانگه که می گفتی هر جا که تو باشی

                                     ثقل جهان آنجاست تو کوه ایمانی

                                                         آری تو انسانی

                                                               تو روح یزدانی پس خویش را بشناس

                                                               زین پند ها گویم از عمق جان " گراسیاس"

                                                                                             اکتاویو سپاس

                                                                                                                                         
                                                                                                                                               3 اردیبهشت 77

خدایا مرا ببخش ! من از اتفاقاتی که می افتد لذت نمی برم!

این چند  روز این قدر سوژه برای نوشتن اطرافم بود که نیازی نبود زحمتی  به خود بدهم . فلان نمایشگاه در فلان بازار، فلان خواننده و چنان کاستی ، رسوایی های شبکه استانی و........... ولی هر وقت می خواستم بنویسم . نمی شد . باید چیز دیگری می نوشتم . و این باید خیلی محکم بود ، خیلی.


                                                                  ***
  چندین هزار نفر در اثر زلزله جان خود را از دست داده اند . تقریبا مثل اتفاقی که برای مردم بم افتاد و تمام دنیا با بم همدردی کرد و بم را تسلا داد . اگر دنیا هم نبود  کسانی در کنار هم بودند که درد مشترکی داشتند . ولی...
 
  صاعقه جان دختر هرمزگانی را گرفت .  باور کنید . صاعقه به صدام ، جرج بوش و دیگر آدم کشها نخورده بود . صاعقه جان یک دختر بی گناه هرمزگانی را گرفته بود که از مدرسه به خانه بر می گشت . نمی گویم اگر او خواهر تو بود ، می پرسم اگر تو برادر او بودی چه می کردی؟ می توانستی گریه کنی؟ نه . چون باور کردنش سخت تر است . امتحانش مجانی است . باور کن . او خواهر همه ماست . و چه کسی می توانست تو را درک کند . به من نشانش بده !

                                                                 ***
   کاش من صاعقه بودم .

                                                                 ***

  چه فایده دارد که من بگویم : تسلیت می گویم و تو بگویی روحش شاد. مگر روحش شاد می شود ؟ شاید روحش هم می خو است بیشتر دراین دنیا شادی کند ...شاید این زندگی تکراری از برزخی که  در آن حتی تلویزیون هم نیست که فیلم تکراری پخش کند ، تازه تر و جالبتر باشد .

خدایا! مرا ببخش! من از اتفاقاتی که می افتد لذت نمی برم !