نگاهی گذرا به ۲۰ ترانه از استاد علی حبیب زاده | سیاورشن

 نگاه گذرا به هر چیزی آن هم در هنر شاید چندان جالب نباشد ولی خب ... من هم ساخته شده ام برای همین کارهای نچندان جالب !  هدف فقط نشان دادن تنوع در ترانه های علی حبیب زاده است . بسیاری از ترانه ها یک خط داستانی را دنبال می کند و نقل قسمتی از آنها نمی تواند تمامی گوشه ها و ظرایف آن را نشان دهد .

  اگر به خاطر بیاوریم که این ترانه ها بیش از سی سال قدمت دارند و آنرا با فضای آن روزهای ترانه سرایی قیاس کنیم به نتایج جالبی خواهیم رسید .البته یک نکته هم که بعد بیشتر درباره اش حرف می زنم این است که ترانه های حبیب زاده بیشتر سوار و همگام با موسیقی و در خدمت محتوا اند تا در قید قافیه و ...

این کارها را از بین تقریبا ۵۰ ترانه انتخاب کرده ام . بگذریم که انتخاب کردن از بین این همه کار زیبا چقدر سخت بود .

۱ـ پاینده ایران

پاینده ایران زنده باد ایران

اهورا مزدا بشت حافظ ایران

این ترانه حس میهن دوستی ترانه سرا را نشان می دهد .

۲ـ پیمون دوستی خاشن

پیمون دوستی خاشن

مهر و محبت خاشن

مث شهد شکردن ...

در مدح دوستی و محبت و البته در ادامه تذکر می دهد که دو رنگی و ریا همه جا را فرا گرفته و ...

۳ـ نوروز فرخنده مبارک

هر که غیضن اهم بریت صلح بشن وا هم

که دنیا بی وفان اصلا نامونت آدم

درعین حال که تکیه ترانه بر تبریک عید نوروز بر ایرانیان است در خلال آن به مهر و محبت و آشتی در این ایام اشاره می کند .

۴ـ ایران سرباز ترسکو ایناوا

ای مم عزیز مهربون        بچخو تو اندول مترسُن

مگه بچن کچکی بکن     بچخو تو اندول مترسُن

ایران سرباز ترسکو ایناوا ...

از تربیت درست فرزند شروع می شود و در ادامه به همبستگی و یاد دادن چیزهای خوب به هم دیگر و یاری هم ادامه می یابد .

۵ـ یاالله راست اگیت ...

اگه که مرگ حقن بی دادی بی چن ؟

حتما امیریم همه مون غاری بی چن ؟

با این سوال که "اگر مرگ حق است و همه مان می میریم پس داد و بیداد هایتان برای چیست ؟" شروع می شود و سپس می گوید تا زنده ایم باید خوش باشیم . با هم یار باشیم . تنها چیزی که از ما باقی می ماند خوبی های ماست .

۶ـ زن

طبیعت جونن جونیش از زنن

زن خوب و باوفا یه رهبرن

خوبی دنیا بیشتر از زنن

مروارید زنن ...

در وصف زن و نیکی های او ...

۷ـ رمضون

رمضون ماه مبارک رسی اگیریم روزه

بی دل پر درد ما درمون رسی اگیریم روزه

درباره ماه رمضان و آداب این ماه ...

۸ـ خدا خلک ایکردن

به همه پیغمبرون خدا خلک ایکردن

تا خب بشن آدمون خدا خلک ایکردن

سیاه سفید زشت و جون خدا خلک ایکردن

آز آفرینش کائنات و ... و برابری انسانها سخن می گوید .

۹ـ مکش تولی

مکش تولی که بی خومو شیر ادیت مکش تولی

هر سالی یک دفه چوک جمول ادیت مکش تولی

تولی (بز تالی : یک نوع بز که در بیشر جزیره قشم ونیز دیگر نقاط هرمزگان می زید و پرورش می یابد. این بز در هر بار باردار شدن دوقلو می زاید و شیر بسیاری می دهد و ...)

می گوید : تولی را نکشید و از فواید او برای انسان نقل می شود .

اشنوتی با سوز جون جار ازدن

چش به کارد ایدوختن دس پا نزدن ...

میشنوی با سوز فریاد می زند . چشم به کارد دوخته و دست و پا می زند . بچه هایش اگر مادر نداشته باشند زود می میرند .

۱۰ـ آی بالک خبردار

آی بابا جون حواست جم بکن

دو روز که زندی واخو ظلم مکن

از صب تا شوم چکه جون اکنی

تا دو کنی پول پیدا اکنی

خود وا خودت بنین حساب بکن

پول عزیزت همیطو خرج مکن

حواست را جمع کن . دو روز که زنده ای با خودت ظلم نکن . پولی را که به زحمت به دست آورده ای بیهوده خرج نکن .

۱۱ـ ای دل تو مکن گله

ای دل تو مکن گله که نقصیر خودت بو

تو درنتی از غصه دل اتدی که چطو بو ؟

از روزگار گله مکن ! هر چه پیش آمده محصول کار خود توست . پس ناله نکن .

۱۲ـ فهمت ببه بالا

ما همه با هم مهربونیم      با کوری و نادونی اجنگیم

این ترانه ما را به کسب علم و دانش تشویق می کند و به پدر ها می گوید : خجالت نکشید و نادانسته هایتان را از فرزندانتان بپرسید .

۱۳ـ ما کارگریم کار اکنیم

یکی مون ورشکست بشه

کمک شکنیم راست بشه

از کار و کوشش و آباد کردن میهن و یازی به نیازمندان و ...

۱۴ـ آزادی

آزادی خیلی خاشن ازکیمیا بالاترن

بهتر از آب حیات شیرین ته از هر عسلن

قدر آزادی را بدانید او را مانند گلی پر یر نکنید . شیری را در یک قفس توصیف میکند و اینکه یک روباه می تواند در برون آن قفس شیر را به سخره بگیرد و از دست شیر دربند کاری بر نمی آید .

۱۵ـ کتاب

مه  ادونوم همچی زود امبخونی       کتاب خاش هوند سلامت

تا به فهم و ادب و خوبی برسی        کتاب خاش هوند سلانت

اگه باور ناکنی بری بپرسی              کتاب خاش هوند سلامت

بی خود آدم بدبخت نکشی             کتاب خاش هوند سلامت

از زبان کتاب سخن می گوید : مرا بخوانید تا به فهم و ادب و خوبی برسید. مرا از انبارها بیرون بیاورید که از همخوابگی با موریانه ها مریض شده ام .

۱۶ـ همه مو باید بدونیم

دوست بد مثل پُلنگن          همه مو باید بدونیم

قبولش بی خومو ننگن       همه مو باید بدونیم

زندگی درد و عذابن            همه مو باید بدونیم

غم بی خودی گناهن         همه مو باید بدونیم

این ترانه هم مثل اغلب ترانه های حبیب زاده به یک موضوع خاص بسنده نمی کند . از خطرات دوست بد گرفته تا فواید خوش خلقی و ...سخن می گوید .

۱۷ـ عروس وا تور بهاره

عروس وا تور بهاره با دوماد اکنت غمزه

شاه دوماد بسه زود یه شاخه گل ِشاده

یک عروسی را به زیبایی به تصویر می کشد و تبریک می گوید به عروس و داماد . این ترانه هنوز هم در مراسم های عروسی هرمزگان اجرا می شود و هیچ ترانه ای نتوانسته جای آن را بگیرد . در پایان با عروس و داماد هم سخنی دارد :

گوگ و شاه دوماد هردوتون بشین دلشاد

یه چی بشنوین اَمه مبری عشق ُ از یاد

۱۸ـ هوباد گنو هوو ِ درمون

هوباد گنو هوو درمونن        شکی ما مونین همه ادونن

   از هوباد یا همان چشمه آبگرم گنو  و شفا بخشی آن می گوید . بیمار با روش های مختلف مرسوم درمان نشده و در این ترانه تاکید می شود که:" آبگرم گنو شفا بخش است همه می دانند و ما شکی نداریم. "و البته داستان این ترانه به همین جا ختم نمی شود و درد بیمار درد دیگری است ...

 ۱۹ـ هوباد گنو هووی درمون نین

هوباد گنو هوی درمون نین     ایی هوباد دگه هوی بشته نین

خوزاک پرن پرن سرتاسر جو جو    از چوکون گک جای پا نابو

زلزله که بو او هووش گم بو        امید شفا از ایی هوو  مجو

این ترانه ی بسیار عجیب سالها پس از ترانه قبل خوانده شده و آن را به کلی نفی می کند . با اینکه ریتم این ترانه از ترانه قبل تندتر است ولی فضای آن بسیار حزن انگیر است .

نه شعمی نه چراغ نه چهچه ی بلبل       نه شعری نه سرود نه صدای دهل

۲۰ـ هر که اگینی یار اشه

هر که اگینی یار اِشه مه امنین مه راحتم

شمع شوون تار اِشه مه امنین مه راحتوم

هر کسی را که می بینی یاری دارد . من ندارم و راحتم.

فضای موسیقیایی کار هم بسیار شاد و راحت است . به طوری که بدون کلام هم حس شادی و راحتی را به خوبی منتقل می کند .