ما باید به جایی برسیم که سحر کنیم .

  پشتکوهی که خود با وقتی ما برمی گردیم دو پای آویزان مانده است (1378)  موفقیتهای زیادی در تئاتر ایران کسب کرد (دریافت جایزه‌ی کارگردانی اول، نویسندگی دوم و بازیگری مرد، موسیقی، طراحی صحنه، لباس، بروشور از جشنواره‌ی تآتر منطقه ای در بوشهر؛ و نیز راهیابی به جشنواره‌ی سراسری فجر و اخذ جایزه ی کارگردانی اول و کاندیداتوری متن اول، طراحی صحنه و لباس برگزیده، کاندیداتوری موسیقی برگزیده) و سال گذشته نیز با تاریخ سرکوب(نمایش برگزیده‌ی جشنواره ی تآتر منطقه‌ی 5 در بوشهر و راه یابی به جشنواره‌ی تآتر سراسری فجر که بنا به دلایلی نامعلوم، از حضور آن جلوگیری شد.) راه خویش را ادامه می داد ، این روزها برای تئاتر می گرید .  نوشته های زیر حرف های او پس از آخرین اجرای شب های نمایش (سفر به ماه / اسماعیل پاکدامن ) است که البته فقط گاهی خطاب به پاکدامن گفته می شود و بیشتر کلی گویی است و تمام اجراها را در بر می گیرد . 

ابراهیم پشتکوهی

تمام متن ها بدون هیچ استثنایی در اجرا هایی که من دیدم مشکل داشتند . لحظات درخشانی که میزان سن طراحی شده باشد به ندرت دیده میشد . در این کار شاید یک مورد میزان سن متفکرانه که ما را ارجاع بدهد وجود داشت. مهمترین و بهترین قطعه بازیگری قطعه ایی بود در ابتدای نمایش مگس های مردار که عیسی صادقی بازی کرده بود .تنها قطعه ای که اصول و مبانی بازیگری در آن رعایت شده بود همین بود . در بیان بچه ها خیلی مشکل داشتند .

مگس های مردار/عیسی صادقی

در اجرای شما که اجرایی مبتنی بر بدن و ژست است . همان طور که خودتان می گویید ، ژست ها ،حالات ، احساسات ، مفاهیم را بیان می کنند . جایی که  مفهوم برای ذهنیت کارگردان و گروه یک مفهوم آداپته بود انتقالش به لحاظ تصویری و مفهوم چقدر راحت تر بود . آن جایی که به صلیب کشیده می شود ، عزاداری می کند و بعد خودش را به ماه می کشاند و ماه بالا می رود و دور می شود . این قطعه ای بود که انتقال داشت چون زیر بنای فکری در آن وجود داشت .در بقیه قطعه ها اجزا بودند یک جزء واحد نبودند .

وقتی با کارگردان یا بازیگر ها حرف می زنیم ( که حرف نزده ام !) برای هر حرکتی مفهومی دارند ولی چقدر از این مفاهیم به مخاطب منتقل شده اند . لذت،مهمترین شاخصه هر اثر هنری است . ما چقدر از اجراها لذت بردیم؟

متاسفانه و یا خوشبختانه ! امروز من باید از تئاتری که قبل وجود داشته ، تئاتر سنتی که در بندرعباس وجود داشته دفاع کنم . تئاتر مبتنی بر کلام و شکل های سنتی خودش که حالا کاملن منهدم شده و زاده آن تئاتری است که امروز من می بینم هویتی ندارد ( با احترام به همه بچه ها ) نمی گویم حتما روایت های سنتی داشته باشیم و بومی گرا باشیم . اگر ما اصالت ها و هویت های فردی خودمان را هم بشناسیم ، اینها می توانند معنا دهند .

بحث این نیست که ما بگوییم اگر یک نقطه را بگیریم جهانی نمی شویم . بحثِ شناخت است . تعارف که نداریم ... ما متن های کلاسیک را هنوز نخوانده ایم . چخوف خواندش خیلی واجب است . من بعد از دیدن کارها به خودم شک کردم . با اینکه بارها خوانده ام ولی این چند روزه دوباره ادیپوس در پلینوس و آنتیگونه را خواندم و به تئاتر و بر اتفاقاتی که در شهر ما برای تئاتر ایران می افتد، گریه میکردم .

انرژی هست نیرو هست ...درست است که می گویید دستمان خالی است . ولی مگر ما ... مسئولینی بودند؟... مگر اینجا تئاتر حرفه ای وجود دارد ؟ نه هیچ کدام از اینها نبوده ...این ما هستیم که این بار تئاتر را مثل یک صلیب بر دوش می کشیم . چون پذیرفته ایم ، باید کار را خوب انجام بدهیم . ما حق نداریم بگوییم امکانات نداریم . به تماشاچی چه مربوط که ما موسیقی مان مثلا گم شد، که ما سالن برای تمرین نداشته ایم ؟ ما وقتی که اجرا می کنیم موظفیم که بهترین اجرای وجودمان را به نمایش بگذاریم .

تئاتر می بالد وقتی یک شاعر درونش باشد می بالد وقتی یک رقصنده خوب داشته باشد . ولی همه اینها باید در خدمت اثر باشد . وقتی از کار بیرون میزند یعنی این که ما خیانت کرده ایم . به قول گرتوفسکی بازیگری که فخر فروشی می کند بازیگر فاحشه و کارگردانش پا انداز است . نه فاحشه باشیم نه پا انداز ! بازیگری باشیم که مقدس باشیم . چرا وقتی اجرای پیتر بروک یا مهاباراتا تمام می شود تماشاچی ها از سالن بیرون نمی روند ؟ چونکه سحر شده اند . ما باید به جایی برسیم که سحر کنیم . تئاتر هنری میراست ولی بعد از اینکه به پایان می رسد جزئی از زندگی و خاطرات ما محسوب می شود که هیچ گاه از ما جدا نمی شود .

  پ . ن : عکس ها از حسن