سیاورشن

فرهنگ و هنر هرمزگان

سیاورشن

فرهنگ و هنر هرمزگان

جشنواره داستان کوتاه چی‌چی‌کا

انجمن داستان بندرعباس برگزار می‌کند.

اولین جشنواره‌ی داستان کوتاه چی‌چی‌کا

پنجشنبه ۲۶ مهرماه ساعت۱۸. فرهنگسرای طوبی . سالن فرهنگ

 با حضور [حسین سناپور]

حبیب مفتاح : من از جنوب آمده‌ام.

  گروه "دارکوب" در فستیوال موسیقی معاصر در فرهنگسرای ارسباران به لطف درخشش حبیب‌مفتاح‌بوشهری و همایون نصیری دو کوبه‌ای نواز برجسته کشور اینک از وجهه‌ی خوبی بین علاقمندان سختگیر موسیقی برخوردار است. گروه دارکوب از ۲۵ تا ۲۹ مهر در تالار اندیشه اجرایی متفاوت خواهد داشت. حضور محمد‌رضا گلزار بازیگر سینما در این گروه و نیز اجرای یکی از قطعات فولکلور بندرعباسی با صدای ناصر عبداللهی[‌‌یمبو سئنه] ، هر کدام مخاطبان بسیاری را به تالار اندیشه می‌کشد. علاوه بر اینها علاقمندان جدی موسیقی و دوستداران سبک دارکوب را هم نباید فراموش کرد.به بهانه‌ی این اجراها گفتگویی تلفنی داشتم با حبیب مفتاح بوشهری، حبیب علاوه بر گروه "دارکوب" در گروه "پیتر‌سلیمانی" و نیز گروه "فیه ما‌ فیه" هم نوازندگی می‌کند.  

 

                                 حبیب مفتاح بوشهری

 

                                            

  درباره‌ی اجرایی که با گروه دارکوب  دارید توضیحات مختصری بدهید.

این گروه را همایون نصیری تشکیل داده. با این گروه در فستیوال موسیقی معاصر نزدیک به دو ماه قبل هم اجرا داشتم. که اجراهای خوبی بود و مورد استقبال زیادی قرار گرفت. تقریبا همان قطعات را اجرا می‌کنیم.

آیا اضافه شدن گلزار به گروه یک ترفند تبلیغاتی است؟ یا اینکه او ...

نه! بیشتر همین است.چون گلزار با همایون دوستی نزدیکی دارد و خودش هم دوست داشت که با گروه باشد.به هر حال او یک سوپر استار است و مخاطب خاص خودش را دارد.حضور او از نظر تبلیغاتی خیلی موثر است. تا همین حالا نیمی از بلیط‌ها به فروش رفته است.

 خب آیا به لحاظ حرفه‌ای این به کار گروه لطمه نمی‌زند؟

نه ! خب دیدگاه ها متفاوت است. بستگی دارد چطور نگاه کنیم . شاید برخی مثبت و برخی هم منفی به این قضیه نگاه کنند. 

اجراهای گروه دارکوب در فستیوال موسیقی معاصر از دیدگاه بسیاری منتقدین مورد توجه بوده و خود تو به عنوان یکی از چهره‌های درخشان این فستیوال مطرح شدی . این در حالی است که تو در دو گروه متفاوت حاضر بودی ! می خواهم بدانم در این اجراها تو چقدر آزاد و خودت بودی ؟

بله مو با دو گروه دارکوب و پیتر سلیمانی اجرا داشتم. مو استایل خودم ساز می‌زنم. تقلید از هیچ نوازنده‌ای نمی‌کنم. به یک سری تجارب رسیده‌ام که از آنها استفاده می‌کنم. شخصیت مو در هر گروه متفاوت بود. در گروه پیتر سلیمانی موسیقی جز بود و در گروه دارکوب یک فرم متفاوت دیگر.

یکی از اتنقاد‌های مطرح شده نسبت به کار شما در گروه دارکوب پخش صدای برخی سازها به صورت پلی بک بود .شما از این صداها مثل یک مترونوم استفاده می کردید؟

بله هم این بود و هم اینکه ما نیاز به حجم صدای بیشتری داشتیم و کسی را هم نمی‌توانستیم اضافه کنیم  که این سازها را بنوازد. بنابراین سازهایی که نمی‌توانستیم روی سن بیاوریم را ضبط کردیم و به صورت پلی‌بک پخش کردیم ‌که از نظر حجم صدا به ما کمک شود.

ریتم در موسیقی جنوب جایگاه خاصی دارد. تو چقدر از ویژگی‌های موسیقی جنوب در کارهایت استفاده می‌کنی؟

خب ببین مو حتی نحوه سازبندی‌ام روی سن برای مخاطب مشخص می‌کند که جنوبی‌ام.بجز کاخان که یک ساز امریکای جنوبی است. امکانات موسیقی جنوب خیلی به مو کمک می‌کند .

ما حتی دو کار داریم که بر گرفته از موسیقی بوشهر هستند.سِلی‌گا و دی‌زنگرو که در دی‌ز‌نگرو از حلبی هم استفاده کردم.

 

                  

 

 

از حلبی در موسیقی بوشهر هم استفاده می شود؟

بله. در موسیقی دی‌زنگرو که هنگام ماه گرفتگی اجرا می شود از حلبی استفاده می‌شود.در کل سعی می‌کنم بیشتر از ریتم‌های جنوبی استفاده کنم.

در کاری که با سعید شنبه‌زاده اجرا کرده بودی از ترکیبی که بین سازهای کوبه‌ای بندرعباسی هست هم استفاده کرده بودی .

بله. مو قبل از آن در کیش که اجرا می‌کردیم وقتی ضرب و تیمپو می زدم کنارم یک ساز پییه هم نواخته می‌شد.به این فکر افتادم که در اجراهای خودم هم وقتی چهار ساز جلویم می‌چینم طوری اجرا کنم که شنونده هم صدای ضرب و تمپو را بشنود و هم صدای پیپه را، تا یک رابطه پلی‌ریتمیک بین این‌ها بوجود بیاید.

در مصاحبه‌ای که مدتها پیش با سایت میراث فرهنگی کرده بودی از قول تو نقل شده‌بود که ریتم بندرعباسی ریتم خلیجی و عربی است !؟

نه ببین مو منظورم ریتم فولکلور بندرعباس نبوده. منظور مو ریتم‌های رایج در اجرای برخی گروه‌های پاپ بندرعباس بود. مو خودم با بچه‌های بندرعباس ساز زدم و هیچ وقت چنین حرفی راجع به ریتم اصیل دهل و کسر پیپه‌ی بندر نزدم.

تمایز ریتم بندرعباسی در چیست ؟

در پلی ریتمیک بودن آن.این پلی ریتمیک بودن در موسیقی بوشهر وجود ندارد.در بوشهر پنج ساز با هم یک ریتم را می نوازند دمام ، دایره‌زنگی و ... همه یک ریتم را می‌زنند، یکنواخت است. اما در ریتم بندرعباس این یکنواختی وجود ندارد. سه ساز مختلف سه چیز متفاوت می‌نوازند و یک ریتم را بوجود می‌آورند.

این پلی ریتمیک بودن در جاهای دیگر هم دیده می‌شود؟

 بله در همه موسیقی‌هایی که صحبت از ریتم است وجود دارد.از افریقا گرفته تا امریکای لاتین.این یک اصل مهم در ریتم است که باید رعایت شود.

آنطور که درخبر‌ها خواندم انگار قرار است یک کار فولکلور بندرعباسی با صدای ناصر‌‌عبداللهی هم اجرا کنید.

بله. چون بچه های گروه ما اکثرا با ناصر کار کرده‌اند و پس از اینکه ناصر فوت کرده اتفاقی در جهت یادکردن از او صورت نگرفته دوستان تصمیم گرفتند این کار را انجام دهند . می‌دانید که همایون کارش را با ناصر شروع کرد . بابک بروجردی برایش کیبورد می زد . امید حاجیلی هم ترومپت...

این تجربه فکر می کنم برای اولین بار انجام می شود. به نظر تو اجرا چطور می شود؟ با توجه به تمریناتی که داشته اید.

خیلی خوب و جالب شده . حتی از ‌آن‌چیزی که در آلبوم هست هم زیبا‌تر شده . چون سازها زنده هستند .

مو هم سعی کرده‌ام ریتم دهل کسر را بزنم تا به فضای اصلی نزدیک‌تر شود.

 

هدف و برنامه‌ات برای آینده چست ؟

خب مو اول باید خودم را به مخاطب بشناسانم . در این چند وقتی که به ایران آمده‌ام به نتایج خوبی رسیده‌ام . باید نشان دهم که یکی مثل حبیب مفتاح از جنوب آمده و دارد کار می‌کند.

آرزوی موفقیت برای تو .

 

رمضان/ استاد علی حبیب‌زاده

    حضرت حبیب‌زاده کار هنری‌اش را به صورت جدی با تیاتر در هرمزگان آغاز کرد. او به عنوان کارگردان و بازیگر نمایشنامه‌های بسیاری را روی صحنه برد. شاید بزرگان بازی‌های درخشان او در کنار [حضرت‌‌منصفی] را به یاد داشته باشند. این هنرنمایی‌ها با فیلم‌های [حسن بنی‌‌هاشمی] به عرصه سینما هم کشیده شد و در چند فیلم کوتاه شاهد هنرنمایی این دو هنرمند هستیم. اما یک اتفاق باعث شد مسیر هنری [حبیب‌زاده] عوض شود. بنا بر ضرورت‌هایی که ایجاب می‌کرد او در برخی نقش‌هایش آواز هم بخواند بسیاری از هنردوستان آن زمان وی را به خواندن تشویق می‌کردند تا اینکه به صورت بداهه کاری ساخته و ضبط می‌شود و به سرعت از رادیوی آن زمان برای مردم پخش‌می‌گردد. استقبال پرشور مردم از این کار باعث می‌شود حبیب‌زاده به صورت جدی‌تری به موسیقی بپردازد و حاصل این نگرش جدی از سوی این مرد سختکوش و خلاق آثاری است که تا کنون از وی به جا مانده. چه بسا اگر دوری از وطن نبود و آن روند ادامه می‌یافت شاهد آثار ارزشمند بیشتری از ایشان می‌بودیم. 

     آثار حبیب‌زاده تفاوت زیادی با آنچه پیش و پس از او اجرا شده دارد. از محتوا و ترانه گرفته تا ملودی‌ها و حتی ریتم ویژگی‌های خاص خود او را دارند. به لحاظ محتوا ترانه‌های او به کلی با فضای ترانه آن روزهای ایران متفاوت بوده و حتی امروز هم نمونه‌های آن بسیار کم یافت می‌شوند. در این [یادداشت] در این‌باره بیشتر نوشته‌ام.

     ریتم بندرعباسی در کارهای حبیب زاده دستخوش تغییراتی می‌شود که بیشتر به روحیات و تجربیات خود او مربوط است. ایشان اعتقاد دارد هر ملودی باید ریتم خاص خودش را داشته باشد.

    قطعه‌ای که می‌خواهیم راجع به آن حرف بزنیم رمضان نام دارد. این اثر یکی از ماندگارترین آثار موسیقیایی هرمزگان است. ریتمی که در این کار استفاده شده بنا به گفته خودشان اقتباسی از ریتم موسیقی زار در جزیره‌ی هرموز است. حبیب‌زاده ریتم را به نوازندگان انتقال می‌داد و ملودی را هم زبانی به نوازنده‌ی عود یا جفتی منتقل می‌کرد. این ملودی با اینکه بیش از سی سال قبل ساخته شده ، ولی هنوز هم نو و مدرن جلوه می‌کند.شکل استفاده از گروه همخوان در این کار و اغلب کارهای استاد یکی دیگر از مشخصه‌های آثار اوست.   

      رمضان را از [اینجا] و یا [اینجا]  بشنویدو از [اینجا] دانلود کنید     

             شناسنامه‌ی قطعه رمضان 

 ترانه، آهنگ ،تنظیم و خواننده   : استاد‌علی‌حبیب‌زاده/ نوازنده‌ی عود: حسین‌پیلک (حسین وفادار)/نوازندگان سازهای کوبه‌ای :اسماعیل پیل افکن، محمد تختی،محمد شنبه‌زاده، شادروان حسین گل‌سرخی/ضبط: استدیوی صدا و سیمای بندرعباس احتمالا سال ۵۲

                                                                                   

   پی‌نوشت: قرار است از این پس هر از چند گاهی قطعه‌ای از آثار موسیقی جنوب برای بحث بر روی آن بر روی وبلاگ بگذارم. برای این کار و انتخاب قطعات علاوه بر سلیقه شخصی با دوستانی که موسیقی را جدی دنبال می‌کنند هم مشورت می‌کنم. خواهش می‌کنم شما هم نظر خود در مورد این قطعات بنویسید. قرار نیست تمامی نظرات فنی و تخصصی باشد. چنانکه خود من هم فقط نظر شخصی، احساس و برداشتم از آن قطعه را می‌نویسم. هدف معرفی آثار موسیقی جنوب و در کنار آن ایجاد یک فضای گفتگوی مناسب و صادقانه است.

عکس‌ها از سایت : sinduda.se

عزاداری از جنس قدیم !

   پس از کنار رفتن نسل قدیم نوحه و شبیه‌خوانان، امروز در بندرعباس دیدن یک مراسم سینه‌زنی و یا شبیه‌خوانی مناسب موهبتی است که به سختی می‌توان به‌دست آورد. شبیه‌خوانان جوان اینقدر فالش می‌خوانند که حتی سر و صدای پیر‌زنهای همیشه مشتری تعزیه هم در می‌آید.شاید نسل پیش از ما بیشتر و بهتر موسیقی را درک می‌کرده است. سینه‌زنی به شکل مرسوم و معروف جنوب هم دیگر به خوبی اجرا نمی‌شود . یک جا می‌بینی منبر نوحه‌خوان خوب دارد ولی سینه‌زنان سر ضرب نیستند و جای دیگری سینه‌زنان سرضرب‌اند ولی نوحه‌خوان صدایی ندارد و یا سینه را می‌شکند.با همه‌ی این اوصاف من این روزها صدای اسماعیل مهرابی را ترجیح می‌دهم. دو قطعه از صدای او را برایتان می‌گذارم. اولی مربوط به ماه محرم سال گذشته و سینه‌زنی منبر پانهوو است[لینک]. که سینه‌زنان خوبی دارد و دومی را همین چند شب پیش در سه‌زیارتون ضبط کرده‌ام[لینک]. پیشتر بابت کیفیت پایین صدا عذر می‌خواهم. امکانات در همین حد است.